Laujo(-dis-Aup)
Lactuca alpina
Asteraceae Compositae
Nom en français : Laitue vivace.
Descripcioun :Aquesto lachugo, pas trop coumuno, trachis en ribo de gaudre e dins li prado à rousèu (megafourbié) de mountagno. Se recounèis à sa grando taio e à si fueio verdalo, descoupado e sènso péu que fan pensa à li de Lactuca muralis. Si flour coumpausado soun d'un blu clar. Laujo o alaujo soun li noum douna à la laurigo, Lactuca perennis en Tiniò.
Usanço :Dèu èstre manjadisso coume tóuti li lachugo fèro, pamens la vau miés pas acampa qu'èi pas di mai coumuno.
Port : Grando erbo
Taio : 0,6 à 2 m
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lactuca
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 1400 à 2400 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Ribo de gaudre
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Lactuca alpina (L.) A.Gray, 1884
Pìpia
Colchicum autumnale
Colchicaceae
Àutri noum : Vachèta, Bramo-vaco, Estranglo-chin, Flour-de-semènço, Safran-bastard.
Noms en français : Colchique d'automne, Safran des prés.
Descripcioun :La pìpia, coume ié dison eilamount, o bramo-vaco, es uno planto bèn couneigudo que trachis en mountagno e flouris majamen en autouno. Pamens pèr la destria de sa cousino Colchicum alpinum, fau bèn regarda l'estigmate emé uno lùpi (fotò). Aquéu es enarca e descènd sus l'estile. Coumpara emé la charuis que flouris pulèu l'estiéu, e emé lou bramo-vaco-de-colo.
Usanço :J.-L. Fortoul op. cit. ramento que si cabosso èron acampado pèr la farmacìo. Es evidentamen uno planto forço empouisounanto que caup de cóuchicino, un pouisoun de la divisioun celulàri.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Colchicum
Famiho : Colchicaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Colchicum autumnale L., 1753